رجیستری، طرحی که 92 درصد ناموفق بود

براساس اعلام مسئولان ذی‌ربط، 92 درصد از دستگاه‌های سیم‌کارت‌خور وارد شده به کشور در سال‌جاری، از مبادی غیرقانونی به کشور وارد شده‌اند. انجمن واردکنندگان موبایل،‌ لوازم خانگی و تبلت اخیرا اعلام کرده که تقریبا ۹۰۰ هزار دستگاه سیم‌کارت خور با ارزش ۱۲۰ میلیون دلار از آغاز امسال در شبکه ارتباطی کشور فعال‌سازی شده که حدود ۹۲ درصد آن‌ها از مبادی غیرقانونی به کشور وارد شده‌اند.

عواقب ورود غیرقانونی محصولات

به‌طور واضح مشخص است که ورود 92 درصدی گوشی‌های موبایل از مجاری غیرقانونی، چه برسر فعالان این بخش خواهد آورد زیرا اکنون دست‌کم ده‌ها هزار نفر از مردم در این کسب‌وکار مشغول هستند و ورود بی‌ضابطه این کالاها به کشور، بیشترین صدمات را به آنان وارد خواهد کرد. مهم‌ترین آن نیز بیکاری و جلوگیری از رونق کسب‌وکارشان خواهد بود.

طرح رجیستری تبلت

طرح رجیستری گوشی‌های موبایل در حالی به این سرنوشت دچار شد که قرار است طرح رجیستری تبلت‌ها از 26 تیرماه جاری در کشور آغاز شود.
 رجیستری تبلت قرار بود بلافاصله بعداز از اجرای رجیستری تلفن‌های همراه آغاز شود، اما این طرح تاکنون به مورد اجرا گذاشته نشده است.

سال 1396 شروع طرح رجیستری موبایل

طرح رجیستری در اصل نام طرح سامانه شناسایی تلفن‌همراه و تجهیزات سیم‌کارت‌ خور می‌باشد که در کشور اجرا می‌شود. به اجرا در آمدن این طرح، این مزیت را دارد که گوشی‌های موبایلی که از مبادی قانونی به کشور ورود پیدا کرده‌اند در شبکه ارتباطی کشور فعال شوند. آغاز طرح رجیستری با آیفون و از سال ۱۳۹۶ کلید خورد و بعد از آن این طرح برای انواع مختلف برندهای گوشی‌های همراه موجود در کشور اجرایی شد و بر این اساس از ورود گوشی‌های موبایل قاچاق به کشور جلوگیری شد و در این صورت بیشتر گوشی‌های موبایل و دستگاه‌‌های سیم‌کارت‌ خور از مسیرهای قانونی به کشور وارد شدند.

نخست قرار بود که طرح رجیستری برای گوشی‌های موبایل و بعد از آن برای تبلت‌ها به اجرا در آید؛ ولی بعد از رجیستری گوشی‌های یاد شده، این طرح مشمول تبلت‌ها نشد و وزارت ارتباطات درباره تأخیر در طرح رجیستری تبلت‌ها اعلام کرد که از نظر فنی مشکلی برای انجام این کار وجود ندارد و فقط مسئله‌ای که سبب این تأخیر می‌شود وجود یک‌سری ملاحظات در بازار است.
در ماه‌های گذشته نیز انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم خانگی در ارتباط با اجرایی نشدن طرح رجیستری برای تبلت‌ها اظهارات مشابه بالا را داشته است و در آن زمان اعلام کرده بود که ۸۰ درصد از تبلت‌های وارداتی از راه‌های غیرقانونی به کشور وارد می‌شوند و لزومی به اجرای طرح رجیستری هم ندارند.
اجرایی نشدن طرح رجیستری برای تبلت‌ها باعث شد که بازار قاچاق این محصول داغ شود و به‌همین دلیل، رقابت با آنان برای بازرگانان از نظر اقتصادی به صرفه نباشد.

26 تیر آغاز رجیستری تبلت‌ها

براساس اعلام دستگاه‌های ذی‌ربط، تبلت‌های برند Lenovo از 26 تیر ماه جاری و سایر تبلت‌ها از دوم مرداد ماه امسال، مشمول طرح رجیستری قرار خواهند گرفت.
در این طرح آمده، با اجرای طرح سامانه شناسایی گوشی موبایل و تجهیزات برخوردار از سیم‌کارت یا همان طرح رجیستری، تنها گوشی‌هایی که از طریق راه‌ها و مبادی قانونی وارد کشور شده‌اند، در شبکه اپراتوری کشور فعال خواهند شد.
حذف واردات گوشی‌های قاچاق و رشد واردات قانونی گوشی و تجهیزات دارای سیم‌کارت به‌عنوان مهم‌ترین اثرگذاری این طرح بیان شده است.
با توجه به این‌که اجرای طرح رجیستری برای همه تجهیزات الکترونیکی سیم‌کارت‌ خور، می‌تواند تاثیر مثبتی در این بازار ایجاد کند تصمیم بر این بود که طرح مذکور در دو فاز ساماندهی گوشی‌های هوشمند همراه و تبلت‌ها به اجرا گذاشته شود.
افزون بر این، مرحله جدید طرح رجیستری از دو روز پیش با ساعت‌های هوشمند و رجیستری بارکد اسکنر و مبدل تلفن ثابت به سیار سیم‌کارت‌ خور از تاریخ ۱۹ تیر کلید خورد. براساس این طرح قرار شد از تاریخ ۲۶ تیر ماه تبلت برند لنوو و از تاریخ ۲ مرداد برند‌های دیگر تبلت به سرعت بعد از ورود مسافران به ایران رجیستر شوند.

فرصت به صاحبان دستگاه‌های سیم‌کار‌ت خور

براساس این گزارش، صاحبان دستگاه‌های سیم‌کارت‌ خور تا قبل از  تاریخ‌های اعلام شده، فرصت دارند تا با گذاشتن سیم کارت خود در داخل دستگاه، آن را روشن کنند.
پس از این عمل باید اقدام به ارسال پیام و گرفتن تماس کنند تا از سرویس گرفتن دستگاه خود تا قبل از تاریخ اعلام شده اطمینان حاصل کنند.

طرح رجیستری تبلت از طرح تا اجرا

قانون رجیستری دستگاه‌های ارتباطی سیم‌کارت‌ خور از جمله رجیستری تبلت‌های سیم‌کارت‌ خور در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به تصویب رسیده است.
براساس این طرح، همه دستگاه‌های سیم‌کارت‌ خور کشور بدون هیچ استثنایی باید در یک سامانه جامع نام‌نویسی شوند و برای بهره‌گیری از شبکه‌های مخابراتی کشور اعم از اپراتورهای قدیمی و جدید اطلاعات خود را وارد سامانه مورد نظر کنند، در غیر این‌صورت، دستگاه مورد نظر نمی‌تواند در داخل کشور از هیچ یک از اپراتورهای داخلی خدمات دریافت کند.
طرح رجیستری تبلت از سال 1396 روی گوشی‌های همراه برای پیشگیری از قاچاق دستگاه‌های ارتباطی اعمال شد. اجرای این طرح در ابتدا با ضعف‌ها و مشکلاتی همراه بود اما مدتی بعد طرح تکمیل‌تر شد و در اول خرداد 98 وارد فاز عملیاتی شد. در این طرح تنها مسافران واقعی که در سه ماه اخیر سفر خارجی داشتند و در یک سال گذشته با اطلاعاتشان دستگاه مسافری دیگر ثبت نشده می‌توانند تنها یک دستگاه را ثبت و کد فعال‌سازی اخذ کنند.
تاکنون همه تبلت‌ها شامل طرح رجیستری نبودند و برهمین اساس، نیاز به پرداخت عوارض گمرگ و ثبت در همتا ندارند. در این طرح، نخستین سیم‌کارتی که در این دستگاه قرار می‌گیرد سامانه به‌صورت خودکار آن را شناسایی می‌کند و به نام آن شخص و سیم‌کارت ثبت می‌شود.
لازم به ذکر است که این مراحل در همه دستگاه‌ها به‌طور خودکار با راه‌‎اندازی نخستین سیم‌کارت و تماس، انجام می‌گیرد.

آیا تفاوتی بین رجیستری تبلت و موبایل وجود دارد؟

رجیستری تبلت و موبایل تفاوتی با یک‌دیگر ندارد. همان‌طور که گفته شد طرح رجیستری برای این است که کالایی از حالت قاچاق خارج شود و مشروعیت قانونی و اصالت اصل در کشور پیدا کند. با عنایت به این‌که تبلت‌های سیم‌کارت‌ خور بدون سیم‌کارت ارزشی بیشتر از یک اسباب‌بازی ندارند، لازم است رجیستری تبلت با موفقیت انجام شود تا سیم‌کارتی که در تبلت قرار داده می‌شود، قادر باشد از اپراتورهای داخلی خدمات بگیرد.
بنابراین، توصیه می‌شود به سمت خرید تبلت‌های رجیستری نشده نروید، زیرا یا نمی‌توانید از آن استفاده کنید یا ناگزیر خواهید بود هزینه گمرک آن را خودتان پرداخت کنید تا تبلت شما رجیستری شود.

تکالیف صاحبان تبلت

همان‌طوری‌که گفته شد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی طرح رجیستری را باهدف مبارزه با قاچاق این‌گونه کالاها به تصویب رسانده است.
بنابراین، شهروندان برای استفاده از این دستگاه‌ها، باید به موضوع رجیستری و اصالت قانونی دستگاه‌های یاد شده توجه کنند.

انتظارات فعالان بخش موبایل و تبلت

اکنون این پرسش در میان فعالان بخش موبایل و تبلت مطرح است که آیا بنا به اظهارات مسئولان، طرح رجیستری تبلت‌ها در زمان مقرر اجرا خواهد شد یا خیر؟
آیا این طرح قادر خواهد بود از ورود تبلت به کشور از مسیرهای غیرقانونی جلوگیری کند یا مانند موارد پیش، اجرای طرح رجیستری تبلت‌ها به تاخیر خواهد افتاد.

علی حبیبی