قوانین استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی در انگلستان سخت‌تر می‌شوند

به دنبال تصادفات زیادی که استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی به‌بار می‌آورد، دولت انگلستان تصمیم دارد قوانین سخت‌گیرانه‌تری در این رابطه وضع کند. قوانینی که دولت انگستان قصد دارد تا سال 2022 در این رابطه وضع کند قرار است استفاده از گوشی برای گرفتن عکس و فیلم، اسکرول پلی‌لیست آ‌هنگ و بازی کردن را مورد پوشش قرار دهد. این قوانین همچنین شامل هنگامی که ماشین ایستاده است (پشت چراغ قرمز) نیز می‌شود. اما استفاده از موبایل بدون دخالت دست، علی‌رغم این‌که تحقیقات نشان داده است به همان اندازه حواس راننده را پرت می‌کند، قانونی خواهد بود.

طبق قانونی که الان در کشور انگلستان اجرا می‌شود، رانندگان خاطی فقط هنگامی مورد محاکمه قرار می‌گیرند که ثابت شود درحال استفاده از موبایل برای "اعمال ارتباطی تعاملی" مثل پیام دادن یا تماس بوده‌اند.
طبق گزارشی که دولت انگلستان منتشر کرده است، 81 درصد از رانندگان کشور با این طرح موافقت کرده‌اند. این موضوع با گزارش بنیاد RAC که وظیفه تحقیق بر روی حوادث جاده‌ای را دارد، در یک راستا قرار می‌گیرد. طبق گزارش این بنیاد، رانندگانی که در حال استفاده از موبایل خود هستند، نگرانی اصلی موتورسواران می‌باشند.

اما از طرفی دیگر، اطلاعات جمع‌آوری شده توسط مجله Brake نشان می‌دهد، اکثریت رانندگانی که موافقت خود را با این قانون اعلام می‌کنند، به آن عمل نخواهند کرد. یکی از برآوردهای بنیاد RAC نشان می‌دهد یک چهارم رانندگان به استفاده از موبایل هنگام رانندگی اعتراف کرده‌اند. البته که تمامی این آمارها مربوط به کشور انگلستان است اما همچنین نمی‌توان گفت ایران وضعیت بهتری دارد.
سوالی که پیش می‌آید این است؛ چرا رانندگانی که از خطرات استفاده از موبایل در هنگام رانندگی باخبر هستند، دست از آن برنمی‌دارند؟ بخشی از پاسخ این سوال در جانبداری و خود محق‌بینی رانندگان خوابیده است.

طبق اطلاعاتی که انجمن APA (American Psychological Association) به‌ما می‌دهد، بیش از نیمی از رانندگان، مهارت خود در رانندگی را فراتر از میانگین می‌دانند. اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، قطعا این آمار حقیقت ندارد. اکثریت رانندگان دچار خود بزرگ پنداری هستند. همین موضوع باعث می‌شود فکر کنند استفاده از موبایل هنگام رانندگی خطری برای آنان ایجاد نمی‌کند. این موضوع مادامی است که این رانندگان به‌خود حق می‌دهند و دیگران برای استفاده از موبایل هنگام رانندگی سرزنش می‌کنند.
این دو موضوع را باهم ترکیب کنید و متوجه می‌شوید چرا همزمان با موافقت 81 درصدی با قوانین صفت و سخت، آمار استفاده از موبایل در هنگام رانندگی پایین نمی‌آید.
رانندگانی که از گوشی استفاده می‌کنند این عمل را با تکیه‌بر مهارت بالای رانندگی خود پوشش می‌دهند. این رانندگان همچنین اعتقاد دارند بهتر از دیگران می‌توانند انجام چند کار به‌صورت همزمان را مدیریت کنند.

رانندگانی که از خود محق‌بینی رنج می‌برند، همچنین دچار ریسک‌ تصادف خوش‌بینانه نیز می‌شوند. یعنی در ذهن خود، تحت ریسک کم‌تری برای تصادف در مقایسه با دیگر رانندگان هستند.
از طرف دیگر، هرباری که این رانندگان از گوشی خود بدون بروز تصادف استفاده می‌کنند، در ذهن خود تاییدیه‌ای برای رفتار اشتباه خودشان صادر می‌کنند.
این موضوعات نشان می‌دهند، چرا یک قانون صفت و سخت در این رابطه حمایت می‌شود اما توسط رانندگان اطاعت نمی‌شود.

کمپین‌های تحقیقاتی که روی مسائل کشنده و حوادث خطرناک تمرکز دارند، تاثیر مستقیمی که رانندگان هنگام استفاده از موبایل روی این آمارها دارند را تایید می‌کنند. چنین کمپین‌هایی اعتقاد این رانندگان که می‌توانند با مهارت خود به مدیریت موقعیت‌های خطرناک بپردازند را تایید می‌کنند.
برای این‌گونه رانندگانی که اعتماد به‌نفسی بیش از حد دارند، بهترین راه حل درگیری مستقیم پلیس و قانون است. اما طی سال‌های گذشته تعداد پلیس‌های جاده‌ای کاهش یافته است و به‌نظر می‌رسد عموم مردم متوجه این موضع شده‌اند. یکی از برآوردهایی که توسط Automobile Association منتشر شده است، 54 درصد از رانندگان خاطی، احساس می‌کردند احتمال این‌ که به‌ خاطر استفاده از موبایل جریمه شوند بسیار پایین است.
ترکیب تمامی این مواقع بر دشوار حذف موبایل از دست رانندگان تاکید می‌کنند. اگر راننده‌ای فکر می‌کند قادر به انجام چندکار به‌صورت همزمان می‌باشد و احتمالا جریمه یا دستگیر شدن او نیز پایین است، چرا باید به قانون پایبند باشد؟

تصحیح رفتار به‌صورت ریشه‌ای

قوانین جدیدی که بر صفت و سخت‌تر شدن شرایط استفاده از موبایل هنگام رانندگی حکم دارند، می‌توانند برخی از رانندگان خاطی را به تفکر دوباره درباره این موضوع مجبور کنند اما به‌نظر نمی‌رسد قادر به حل این مشکل باشند و خطرات به‌وجود آمده توسط آن‌ را از بین ببرند.
اگر بخواهیم به‌زبان دیگری بگوییم، قوانین هرگز نمی‌توانند به سرعت تکنولوژی برسند. هیچ دولتی قادر به تغییر یا گسترش قوانین خود با سرعت پیشرفت تکنولوژی نخواهد بود.
عوامل تکنولوژیکی که باعث حواس‌پرتی رانندگان می‌شوند با سرعت بسیار بالایی در حال گسترش هستند. نمایشگرهای داخل ماشین، سیستم عامل‌های هوشمند، دستیارهای صوتی و... . آیا هر دولتی باید قوانین خاصی دررابطه با استفاده از هر یک از این تکنولوژی‌ها وضع کند؟ آیا اصلا چنین چیزی ممکن است؟
قطعا پاسخ این سوال خیر است.
اگر می‌خواهیم تعداد افراد کشته شده یا شدیدا مجروح‌شده توسط رانندگانی که از موبایل استفاده می‌کردند را کاهش دهیم باید رانندگان ار راه‌های اخلاقی‌تر و عمیق‌تری ترغیب کنیم. رانندگان نباید فقط به‌خاطر ترس از دستگیر شدن این قانون را رعایت کنند. طبق نظر روانشناسان بهترین روش برای مقابله با این موضوع به چالش کشیدن عقاید رانندگان خاطی است. همان‌طور که گفتیم این رانندگان تصور می‌کنند از اکثریت دیگر رانندگان مهارت بیشتری دارند و می‌توانند استفاده از موبایل هنگام رانندگی را مدیریت کنند. این امر می‌تواند با ارائه مستندات روانشناسانه محقق شود. این رانندگان باید از شواهد و مستندات باخبر شوند که قادر به رد کردن آن‌‎ها نباشند، خطر‌آفرینی کار خود را بفهمند و نهایتا رفتار خود را تصحیح کنند.

پوریا یعقوبی