روش استفاده افراد کم‌بینا و نابینا از ایستاگرام

با توجه به این‌که فکر می‌کنید افراد کم‌بینا و نابینا از اینستاگرام استفاده چندانی ندارند، خیلی از این افراد حتی شاید روزانه از این شبکه‌ اجتماعی استفاده کنند، اما همان‌طور که حدس می‌زنید با چالش‌ها مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند. با استفاده از برنامه‌ی صفحه‌خوان می‌توانید از اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی بهره ببرید. افراد نابینا و کم‌بینا برای تسهیل بهره‌مندی از محتویات شبکه‌ اجتماعی، وب‌سایت‌ها و مخصوصا محتوای تصویری با چالش‌هایی همراه هستند. این افراد با استفاده از برنامه‌ی صفحه‌خوان، محتوا و مفاهیم تصاویر به‌اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند اینستاگرام را تا حدودی به‌صورت ذهنی تصور می‌کنند، البته شایان‌ذکر است که این برنامه‌ها از معایبی نیز بهره برده‌اند که باعث می‌شود زیاد کارآمد نباشند. اما با استفاده از روش‌های کاملا ساده، کارآمد بودن آن را تا میزان زیادی افزایش داده و در نتیجه استفاده از این شبکه‌های اجتماعی برای این افراد آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد شد.

برنامه‌های صفحه‌خوان

برنامه‌ی صفحه‌خوان برای افراد سالم و بینا که در اینستاگرام به سرعت تصاویر و نوشته‌ها را می‌بینند و رد می‌کنند، خیلی عجیب به نظر می‌رسد. صداهای تکه‌تکه آن معنای خواستی برای این افراد ندارد و کاملا آن‌ها را گیج می‌کند اما در حقیقت صدا‌های این برنامه‌ها اصلا نامفهوم و بی‌معنی نیست که در واقع ماشینی هستند که نام‌کاربری، تاریخ و ساعت ارسال پست‌ها و همچنین تعداد لایک‌ها را سریع بیان می‌کنند.
دریافت این اطلاعات هنگام گشتن در این شبکه و بررسی پست‌ها برای همه‌ی کاربران به یک اندازه کاربرد دارد. اگر تصویری متن جایگزین یا ( Alt) داشته باشد تصویر به‌صورت صوتی برای او توصیف می‌شود.
البته قبل از این موضوع باید کاربر متن جایگزین را نوشته باشد تا برای این افراد توصیف شود و مانند افراد سالم تصاویر را درک کنند.

اشتباهات برنامه‌های صفحه‌خوان

به‌تازگی مک‌کان که خود او نیز نابینا است گفته: چند وقت پیش در حال اینستاگرام‌گردی بودم توسط برنامه صفحه‌خوان و به تصویری رسیدم که نرم‌افزار برای توصیف آن بیان کرد: دو گربه‌ی قهوه‌ای روی سطح ناصافی خوابیده‌اند اما در واقع همسرش می‌گوید: عکس تصویر تبلیغ یک مغازه لباس عروس به‌همراه تصویر زنی در لباس عروس است! بنابراین توصیف تصویر صوتی این تصویر با محویات عکس هیچ سنخیتی نداشته است.
با وجود این‌که امروزه خیلی از گوشی‌ها و تبلت‌های جدید و مدرن از ویژگی‌های خاصی جهت استفاده توسط افراد نابینا یا کم‌بینا مانند بزرگ‌نمایی، ایجاد کنتراست یا قابلیت‌ها و برنامه‌های صفحه‌خوان برخوردارند اما با این‌حال شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام هنوز آن‌گونه که باید بهینه‌سازی نشده که استفاده از آن‌ها برای افراد نابینا و کم‌بینا آسان یا حداقل امکان‌پذیر باشد.
چنان‌چه کاربر در گوشی هوشمند خود از دو حالت دارک‌مود یا لایت‌مود استفاده کرده باشد باعث می‌شود زمان ورود به بعضی از اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها نیز اعلام می‌شود و امکان نوشتن متن جایگزین یا همان Alt تصاویر برای شما فراهم خواهد شد.
می‌توان گفت: تقریبا در تمام پنل‌های مدیریت محتوای سایت این امکان را فراهم می‌کند که متن جایگزین برای تصاویر اصلی و تصاویر داخلی گذاشته شود اما تمام این قابلیت‌ها با توجه به این‌که کاملا مفید هستند نمی‌توانند تضمین کننده‌ی رساندن محتوا با افراد کم‌بینا و نابینا باشند.

بهبود تجربه کاربری افراد کم‌بینا و نابینا

استفاده آسان از شبکه‌های اجتماعی توسط افراد کم‌بینا و نابینا نیاز به تلاش گروهی دارد. این افراد باید از وجود قابلیت‌های ایجاد شده برای تسهیل استفاده آن‌ها از شبکه‌های اجتماعی مطلع و با ویژگی‌های آن آشنا شوند.
یک پلتفرم می‌تواند از صدها قابلیت برای آسان استفاده کردن از این برنامه توسط افراد نابینا یا کم‌بینا برخوردار باشد، اما این نکته هم حائز اهمیت است که تا زمانی‌که همه‌ی این افراد یا حداکثر این افراد کم‌بینا و نابینا با این قابلیت راحت نباشند از آن استفاده نخواهند کرد.
البته باید به این نکته نیز توجه کرد که افرادی که این متون جایگزین را برای تصاویر می‌نویسند هرگز نمی‌توانند خود را جای افراد کم‌بینا و نابینا بگذارند و این Alt تصاویر معمولا تصویر ذهنی خوبی برای این افراد ایجاد نمی‌کند. در خیلی از موارد کاربران متن جایگزین با عباراتی ساده و کلی بیان می‌کنند.
از طرف دیگر نوشتن چند پاراگراف به‌عنوان متن جایگزین برای توصیف یک عکس کار را برای برنامه‌ی صفحه‌خوان مشکل می‌کند، به‌همین خاطر، متن جایگزین باید به‌حدی باشد که با کوتاه‌ترین جملات حداکثر مفهوم مطلب رسانده شود.
طبق بیانیه‌ی انتشاریافته از طرف بنیاد نابینایان آمریکا، Alt تصاویر باید کاملا رسا باشد و از بیان غیرضروری در آن خودداری شود، برای مثال اگر می‌خواید تصویری را به‌اشتراک بگذارید و حیوان خود را در اینستاگرام توصیف کنید، دلیلی ندارد اطلاعاتی مانند نژاد یا ویژگی‌های ظاهری او را بیان کنید بلکه بهتر است اگر نام خاصی دارد یا کار خاصی در تصویر انجام داده است را توصیف کنید.

اگر چه این امکان وجود دارد که توصیف‌های ارائه شده در متون جایگزین، روزی دقیق‌تر باشند و دیگر اشتباهات امروز تکرار نشود اما بدون تردید هیچ زمانی این متن‌ها نمی‌تواند جایگزین متن‌های نوشته شده توسط انسان شوند.
در سال 2019 تصاویری که به اشتراک گذاشته شده بود به‌خاطر وجود مشکل فنی مدتی نمایش داده نشد و کاربران به‌جای تصاویر، برچسب‌های ایجاد شده توسط هوش‌مصنوعی را می‌دیدند.
این برچسب‌ها دارای توصیفاتی مانند ( این تصاویر می‌تواند دربردارنده فرد ایستاده باشد) بودند، خوب مسلما افراد ایستاده می‌توانند حالت‌های مختلفی داشته باشند، مثلا این امکان وجود دارد که افراد داخل این عکس شکلک در آورند یا مقابل پنجره با چشم‌انداز زیبا ایستاده باشند.
حتما درصورتی‌که متن جایگزین برای تصاویر به‌اشتراک گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی فقط با استفاده از هوش‌مصنوعی و یادگیری ماشینی و بدون هیچ دخالت دستی ایجاد شوند، افراد نابینا و کم‌بینا نمی‌توانند محتوای تصاویر را به‌صورت دقیق در ذهن خود تصور کنند و به این ترتیب دیگر تمایلی ندارند برای تصور ذهنی محتویات تصویر تلاش کنند و این رویکرد باعث می‌شود تصاویر بارگذاری شده در شبکه‌های اجتماعی به هر دلیلی نمایش داده نشود. همچنین این امکان وجود دارد که افراد سالم نیز تمایلی به این محتویات نداشته باشند و از آن خارج شوند.

با توجه به گفته‌های بنیاد نابینایان آمریکا، از قابلیت‌های کاربردی برای تسهیل استفاده از شبکه‌های اجتماعی یا پلتفرم‌های مشابه برای افراد نابینا و کم‌بینا، اعتقاد دارند برای ایجاد این ویژگی باید اقدامات اساسی انجام دهند.
اما توسعه‌دهندگان زیادی از شبکه‌های اجتماعی محبوب مانند اینستاگرام، توییتر و تیک‌تاک، از آغاز فرآیند توسعه اپلیکیشن‌های خود این موضوع را اصلا در نظر نگرفته بودند و فقط می‌خواستند با بهره‌مندی از قابلیت‌های موجود و آماده، استفاده از شبکه‌های اجتماعی را برای افرادی که دارای مشکلات جسمی هستند، ساده‌تر کند.
اگر دنبال کردن این رویکرد در آینده نیز ادامه پیدا کند هیچ تضمینی وجود ندارد که افراد نابینا یا کم‌بینا تمایلی به استفاده از شبکه‌های اجتماعی داشته باشند.
متاسفانه خیلی از کاربران فکر می‌کنند افراد کم‌بینا و نابینا علاقه‌ای به محتویات بصری ندارند که این تصور باعث می‌شود توسعه‌دهندگان شبکه‌ی اجتماعی برای تسهیل استفاده از پلتفرم‌های خود توسط این افراد علاقه‌ای نداشته باشند.
مک‌کان نیز از وجود این تصور در ذهن افراد سالم بسیار ناراحت بوده و می‌گوید: تصاویر برای افراد نابینا و کم‌بینا نیز اهمیت دارد. همچنین اعتقاد دارد امروزه شبکه‌های اجتماعی به آینه تمام‌نمایی از فرهنگ تبدیل شده است.
کریستی‌اسمیت‌برمن، ویرایشگر کم‌بینای سایت سرگرمی Can l Pley That از این‌که تصاویر و ویدیوها بدون هیچ‌گونه توصیف صوتی یا متنی در شبکه‌های اجتماعی منتشر یا دست‌به‌دست می‌شوند، انتقاد کرده است.
استیون‌اکوینو، روزنامه‌نگار کم‌بینای دیگری نیز از این موضوع انتقاد کرده البته شایان‌ذکر است که او از برنامه‌ی صفحه‌خوان استفاده نمی‌کند و سعی دارد با ذره‌بین تصاویر را ببیند.
نوشتن متن جایگزین برای تصاویر جالب و خنده‌دار که دربردارنده‌ی شوخی و یا مفاهیمی شبیه آن است زیاد راحت نیست و باید توانایی لازم برای توصیف این متن‌ها را داشته باشد و در بعضی موارد باید مفاهیم مرتبط با یک‌دیگر در فرهنگ‌های مختلف را بشناسد.
زمانی‌که می‌خواهید برای این تصاویر متن جایگزین بنویسید مانند این است که بخواهید فرهنگ جذابی را برای پدربزرگ خود توصیف کنید، به‌همین منظور، می‌توان گفت: توصیف تصاویر فلسفی کار کاملا تخصصی به‌حساب می‌آید و باید دانش لازم و عمیق در مورد مفاهیم به تصویر کشیده شده را داشته باشید.
در کل برنامه‌های صفحه‌خوان در تشخیص تصاویری که دارای ایموجی هستند یا متن‌هایی که با حروف در هم و با پیچ‌وتاب نوشته شده‌اند مشکل دارد و باید برای تسهیل توصیف صوتی این تصاویر توسط برنامه صفحه‌خوان، در هنگام بارگزاری آن متن جایگزین نیز برای آن نوشته شود البته تعداد خیلی کمی از کاربران این موضوع را می‌دانند.
با توجه به صحبت‌های مک‌کان، امروزه خیلی از وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی قابلیت‌هایی را برای تسهیل بهره‌مندی افراد نابینا و کم بینا از محتوای خود ایجاد کرده‌اند مثلا در تیک‌تاک قابلیت تبدیل گفتار به متن ایجاد شده است.
امیدواریم در آینده شبکه‌های اجتماعی کاربران را به اضافه کردن کپشن، توصیف بصری و متن جایگزین تشویق کنند.

محدثه خلیلیان