ایران در ثبت اختراع دارای چه جایگاهی می‌باشد؟ آیا توانسته‌ایم در این حوزه عملکرد خوبی از خودمان به جا بگذاریم؟ سازمان جهانی مالکیت فکری به‌تازگی لیست کاملی از رتبه‌بندی کشورها را انتشار داده که طبق آن، ایران در جایگاه یازدهم جهان از نظر حق اختراع ایستاده است. جدول رتبه‌بندی این سازمان بیانگر آن است که ایران در سال 2021، در ثبت اختراعات رتبه 21 و در ثبت علائم تجاری رتبه سوم جهان را ازآن خود کرده است. به‌همین منظور، در خصوص ثبت طرح‌های صنعتی که شامل اپلیکیشن‌ها و دستگاه‌های نوآورانه می‌شود، رتبه 12 را کسب کرده‌ایم.
رتبه جهانی ایران در ثبت اختراع
با وجود رتبه نسبتا خوبی که کشورمان در این حوزه کسب کرده، هیچ‌گونه اثری از آن در صنعت و اقتصاد نمی‌بینیم که علت آن فراهم نبودن زیرساخت‌ها و غیرکاربردی ماندن دستاوردهای خلاقانه حوزه صنعت است.
به‌همین خاطر، سرپرست تیم اختراعات ایران، امیرعباس محمدی کوشکی ( پیرو رتبه‌بندی سازمان وایپو ) گفته است: « گزارش سازمان جهانی مالکیت فکری و نظام رتبه‌بندی آن، از جمله مهم‌ترین اسنادی است که تمامی کشورها به دنبال تجزیه و تحلیل آن هستند. در این زمینه چند سازمان و نهاد با یک‌دیگر همکاری می‌کنند تا معایب کار خود را بررسی کنند و در صدد رفع آن برآیند تا جایگاهشان را در رتبه‌بندی سال بعد بهبود بخشند.»
شاخص مالکیت فکری طبق گفته‌های آقای کوشکی مواردی مانند ثبت اختراعات، علائم تجاری، حفاظت از گونه‌های گیاهی، طرح‌های صنعتی و نشان‌های جغرافیایی را در برمی‌گیرد.
نتیجه نهایی این رتبه‌بندی طبق بررسی‌های صورت گرفته روی 180 کشور و دفتر ملی و منطقه‌ای مالکیت فکری بررسی می‌شود.
همچنین کوشکی می‌گوید:« پیشگامان حوزه مالکیت فکری در جهان، سه کشور آمریکا، چین و ژاپن هستند. کشورهای مذکور برای تمامی ابعاد و جنبه‌های مالکیت فکری نظیر ثبت علائم تجاری، برند، طرح‌های صنعتی و ثبت اختراع برنامه‌های بلندمدت دارند و همین باعث شده تا در ردیف کشورهای قدرتمند درآیند.»
امیرعباس محمدی کوشکی می‌گوید: کشور موفق کشوری است که بیش‌از هر چیز به مخترعان و محققان خود بها دهد و معتقد است که این حوزه می‌تواند عایدی بسیاری برای کشور و رشد اقتصاد داشته باشد.
همچنین سرپرست تیم اختراعات کشورمان در این مورد بیان کرد: « ایران طبق این جدول در ثبت اختراعات رتبه ۲۱، در ثبت علائم تجاری رتبه سوم و در ثبت طرح‌های صنعتی رتبه دوازدهم را کسب کرده است. همچنین مجموعا رتبه یازدهم جهان را به خود اختصاص داده‌ایم.»
علائم تجاری و ثبت آن
با توجه به گفته‌های محمد کوشکی، ایران در طی این 1 سال اخیر در زمینه ثبت علائم تجاری در جهان با 541 هزار و 750 ثبت علامت تجاری در جایگاه سوم ایستاده است.
این رقم با توجه به شیوع ویروس کرونا در سال 2020 بسیار خوب ارزیابی می‌شود. این رقم شامل تمامی درخواست‌های شرکت‌های ایرانی طی یک سال اخیر است که در برگیرنده هر محصول تولیدشده مانند عروسک و لیوان خواهد شد.
همچنین در ادامه بیان کرد: « در همین راستا چین پرچمدار ثبت علائم تجاری با ۹ میلیون و ۳۵ هزار درخواست است. شاید بتوان گفت عمده پیشرفت جهانی در بخش علامت تجاری را مرهون تلاش‌های بی‌وقفه چینی‌ها هستیم. در واقع عدد میلیونی مذکور نشان از تعداد استارتاپ‌های این کشور است. همچنین چین از جمله اولین کشورهایی است که در دفاتر ملی و بین‌المللی نیز حجم زیادی از علائم تجاری را به ثبت رسانده است.»
کوشکی اعتقاد دارد که عامل موفقیت استارت‌ها در حال حاضر، ثبت علامت تجاری آن‌ها می‌باشد و خاطر نشان کرد که آمریکا با ثبت 780 هزار علامت تجاری در جایگاه دوم جهان است و بعد از آن هم ایران قرار دارد.
همچنین می‌گوید: « رتبه چهارم در این بخش متعلق به اتحادیه اروپا است که توانسته با ثبت ۴۳۸ هزار و ۵۱۱ درخواست پس از ایران قرار بگیرد. در کل نرخ رشد شاخص این بخش در سال ۲۰۲۰، حدود ۱۹.۳ درصد بوده که سهم ایران از آن ۱.۱۹ درصد می‌باشد.»
شایان ذکر است که کشورمان در سال 2019 حدود 554 هزار و 925 علامت تجاری را به ثبت رسانده است.
در سال 2020 نیز 2.17 میلیون تقاضای ثبت وجود داشته که چین سرآمد تمام کشورها است. کوشکی در این‌باره می‌فرماید: « کشور ما هم در ثبت علائم تجاری رتبه سوم و در ثبت طرح‌های صنعتی رتبه یازدهم را دارا است. در مجموع سه شاخص این سازمان ایران هشتم است و جایگاه‌های اول تا چهارم به ترتیب از آن چین، آمریکا، آلمان و ژاپن است.»
موقعیت ایران در ثبت اختراعات
با توجه به گفته‌های کوشکی ایران در حوزه ثبت اختراع نیز رتبه بسیار خوبی در سال 2020 کسب کرده است.
سهم ایران در این زمینه رتبه 11 می‌باشد و رتبه اول تا سوم به ترتیب به نام چین با 1 میلیون و 498 هزار و 159 درخواست، آمریکا با 597 هزار و 172 اختراع و ژاپن با 288 هزار و 472 درخواست است.
کوشکی همچنین اعلام کرد:« پیوستن به پیمان همکاری ثبت اختراع یا پیمان PCT مزایای فراوانی برای کشور دارد. بهتر آن است که مخترعان پیش از ثبت اختراع خود،PCT اختراعشان را بگیرند. اخذ این گواهی از این جهت مهم است که مخترعان دنیا می‌توانند به آن استناد کنند و از ثبت مجدد یک اختراع جلوگیری نمایند.»
کوشکی می‌گوید: معاهده PTC یک پیمان چند جانبه بین‌المللی است که می‌تواند از اختراعات و دستاوردهای فناورانه حفاظت و حراست کند.
همچنین عضویت در این پیمان موجب سرازیر شدن تسهیلاتی خواهد شد. وی در ادامه صحبت‌های قبل اعلام کرد: « ایران برای استعلام گرفتن باید هزینه‌ای بپردازد زیرا حق استعلام‌گیری اختراعات از طریق وایپو را ندارد. مخترعان ایرانی برای این که بفهمند اختراعشان پیش‌تر در کدام کشور ثبت شده، باید هزینه‌ای به این سازمان بپردازند. البته قرار شده دسترسی و استعلام رایگان ایران را راه‌اندازی کنیم.»
امروزه استعلام از PTC حدود 1500 دلار می‌باشد. از سال 1395 نیز کشور زیست‌بوم فناوری شکل گرفته که دسترسی رایگان ما به این پیمان می‌تواند منجر به طبقه‌بندی فناوری‌های داخلی باشد زیرا در سال‌های اخیر اختراعات زیادی را به ثبت رسانده است.
اگر براساس شاخص تولید ناخالص داخلی دانشگاه‌ها اختراعات را بسنجیم، باید بگوییم ایران جزء ده کشوری است که بیشترین در خواست ثبت اختراع مقیم داشته است. نظام رتبه‌بندی کشورها در این شاخص به این‌گونه می‌باشد:
رتبه‌بندی فعالیت IP براساس مبدا
کوشکی شاخص آی‌پی را شاخصی می‌داند که در آن مخترعان درخواست‌های ثبت اختراع خودشان را به سایر کشورها ارسال می‌کنند.
این مقام مسئول در خصوص IP می‌گوید:« در این شاخص درخواست ثبت اختراع‌ها در دفاتر ملی ثبت اختراعات به سازمان ثبت اختراعات سایر کشورها فرستاده می‌شود که ایران در این حوزه جایگاه یازدهم را دارا است.»
ثبت طرح صنعتی
همان‌گونه که گفته شد، ایران در زمینه ثبت طرح‌های صنعتی رتبه دوازدهم را دارد.
به گفته‌ی کوشکی، ایران جزء 11 کشوری می‌باشد که در زمینه طراحی اپلیکیشن‌ها جایگاه خوبی دارد. امروزه با 14 هزار و 984 نرم‌افزار توانسته‌ایم رشد 6 درصدی داشته باشیم.
باز هم طبق معمول چین با ثبت 770 هزار و 362 برنامه در رتبه اول قرار گرفته است. از طرفی اتحادیه اروپا نیز با ثبت 196 هزار و 113 نرم‌افزار جایگاه دوم را از آن خود کرده است.
همچنین کوشکی بیان نمود:« ایران در زمینه طراحی نیز جزو ۲۰ کشور جهان است. هند اگرچه رتبه پایینی دارد اما نباید فراموش شود که بیشتر برنامه‌نویسان دنیا از هند هستند و حتی مدیران شرکت‌های بزرگی مانند مایکروسافت هندی تباراند. در صنعت خودرویی و اختراعات مربوطه جایگاه نخست از آن ماست اما صنعت خودرویی ما رتبه ۱۵۰ در جهان دارد.»
محدثه خلیلیان
خبر قبلی
خبر بعدی
شما هم می‌توانید در مورد این کالا نظر بدهید
برای ثبت نظرات، نقد و بررسی شما لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
افزودن نظر جدید