10 نکته مهم که باید درباره NFTها بدانید

آیا می‌دانستید که به‌لطف NFTها، مردم توانسته‌اند، مسخره‌ترین تصاویر ضبط شده از خود را باقیمتی بالاتر 400دلار به‌فروش برسانند؟ تصویری از یکی از شخصیت‌‌های سریال سیمپسون‌ها با قیمت 320,000 دلار به فروش رسیده و حتی یک توئیت 5 کلمه‌ای با قیمت 2 میلیون و 900,000 دلار خریداری شده است. مادامی که این ارقام به نسبت محصول خریداری شده بسیار مسخره به‌نظر می‌رسند، خرید و فروش دنیای دیجیتالی امروز به این سطح از جنون رسیده است. حالا بسیاری از شما و حتی خود ما، دقیق نمی‌دانیم NFTها چه هستند، کاربردشان چیست یا چه چیزی آن‌ها را ارزشمند می‌کند. در این مقاله به توضیح سه موضوع اصلی آن می‌پردازیم. 1: NFT چیست و تمامی سروصدایی که به‌پا کرده به‌خاطر چیست؟ 2: چرا NFTها پدیده‌ای شگفت‌انگیز هستند؟ 3: چرا ممکن است به مشکلات زیادی ختم شوند؟ پس اگر شما هم درباره این فناوری دیجیتالی جدید کنجکاو هستید با ما همراه باشید.

NFTها از کجا آمدند و چرا؟

اقتصاد، موضوع بسیار پیچیده‌ و غریبی است اما اگر بخواهیم به‌سادگی آن را توضیح دهیم می‌گوییم، افراد در هرجامعه‌ای با استفاده از مهارت‌های خود به کسب درآمد می‌رسند و بعد آن درآمد را برای خرید سرویس‌ یا کالا خرج می‌کنند.
حالا، هرچه‌قدر که ما به صرف کردن زمان خود در فضای مجازی مانند Instagram یا بازی‌های دیجیتالی مانند Fortnite می‌پردازیم، تمایل به خرید کالاهای مجازی بیشتری در ما ایجاد می‌شود.
تمایل خرید ما به اقتضای پیشرفت تکنولوژی در زندگی روزمره، از خرید کالاهای فیزیکی به سمت کالاهای دیجیتالی سوق پیدا کرده است، ولی این جریان یک مشکل بزرگ دارد: قیمت‌گذاری کسب درآمد از کالاهای دیجیتالی سخت‌تر از کالاهای فیزیکی است.
اما چرا؟

بگذارید مثالی بزنم، تصور کنید یک اثر هنری بسیار زیبا مانند یک نقاشی شاهکار خلق کرده‌اید و قصد فروش آن را دارید. حالا، به‌خاطر این‌که نقاشی شما فرم فیزیکی دارد، حتی اگر کسی کپی آن را نقاشی کند یا از آن عکس بگیرد و پرینتی دقیقا مشابه از طراحی شما بسازد، تاثیری روی قیمت اثر شما نخواهد داشت. چرا که در کالاهای فیزیکی به‌راحتی می‌توان اثر اصلی را از کپی‌های تقلبی تشخیص داد.
حالا تصور کنید اگر یک هنرمند دیجیتالی بودید و دقیقا همان نقاشی را با Ipad و قلم مجازی خلق می‌کردید، سریعا پس‌از انتشار آن به‌صورت عمومی، تمامی کنترل خود برروی آن دارایی را از دست می‌دهید.
نقاشی شما می‌تواند به‌راحتی کپی شود و راهی برای تشخیص نسخه کپی شده از نسخه اصلی وجود نخواهد داشت. نتیجتا نقاشی شما دیگر اثری یگانه نخواهد بود و ارزش آن شدیدا افت می‌کند یا حتی به صفر می‌رسد. این، دقیقا همان موضوعی است که با به‌ وجود آمدن NFTها تغییر کرده است.
خود لغت NFT مخفف اصطلاح Non-fungible token به معنای توکن‌های غیرقابل تعوض می‌باشد.

NFTها از تکنولوژی بلاک‌چین که برای ارزهای مجازی نیز مورد استفاده قرار گرفته است، استفاده می‌کنند تا شما همیشه قادر به ردیابی صاحب اصلی اثر باشید. در بلاک‌چین، فقط یک توکن مالکیت خاص برای کالاها و آثار دیجیتالی وجود دارد که ارزشی خاصی برای آن تعیین شده و زمانی‌که شما در این بازار خرید فروش می‌کنید، در واقع توکن یا سند مالکیت خود برروی یک اثر خاص را می‌فروشید یا مالکیت فرد دیگری را می‌خرید.
حالا شاید فکر کنید، خب اگر همه می‌توانند این آثار را ببینند پس مالکیت من به‌ چه کاری می‌آید؟
همان‌طور که گفتیم آثار دیجیتال ارزش فیزیکی ندارند، افراد می‌توانند در اکانت بلاک‌چین شما تمامی NFTهایی که در اختیار دارید را ببینند. ممکن است فردی از NFT شما اسکرین‌شات بگیرد اما قابلیت فروش آن را نخواهد داشت چون همان‌طور که گفتیم مالکیت آن NFT همیشه برای شما خواهد بود.

مزایای NFT

حالا که با کانسپت خرید و فروش NFTها به‌طور کلی آشنا شدید، بیایید درباره مزایایی که این پلتفرم خرید و فروش، به‌وجود آورده است صحبت کنیم. اصولا، 5 مزیت مهم در مبحث NFT‌ها وجود دارد:

1.کسب درآمد هنرمندان

NFTها نور امید جدیدی برای طراحان آثار هنری دیجیتالی ایجاد کردند تا قادر به فروش آثار خود و کسب درآمدی به‌غیر از مبالغ اهدایی طرفداران باشند.
یعنی مثلا اگر شما یک آرتیست دیجیتالی باشید، حالا می‌توانید به‌راحتی و با خیال راحت از کپی شدن آثار خود جلوگیری کنید و از مالکیت آن‌ها مطمئن باشید. حالا می‌توانید با استفاده از این فناوری، آثار هنری ارزشمند خود را با قیمتی مناسب به‌فروش برسانید.

2.قرارداد هوشمند

NFTها پایانی برای قراردادهای طولانی و قوانین خرید و فروش سنتی رقم زدند و آن‌ها را با قردادهای هوشمند جایگزین کردند که اگر بخواهیم خلاصه بگوییم، تمامی قوانینی که NFT مورد نظر تحت آن‌ها منتشر می‌شود را تعریف می‌کنند. یعنی چه؟
برای مثال، یک طراح می‌تواند با نوشتن یک قرارداد هوشمند، NFT خود را به‌گونه‌ای به فروش برساند که مثلا با هربار خرید یا فروش دوباره آن NFT، 20درصد به از معامله به او برسد. این موضوع قدمی مثبت و بزرگ در جهت جرات دادن و تشویق هنرمندان دیجیتالی است که معمولا قادر به فروش آثار خود به‌طور مستقیم نبودند.

3.کلکسیونرها

NFTها برای افرادی که به جمع‌آوری کلکسیون علاقه دارند، یک بهشت محسوب می‌شود. متوجه هستیم که اگر قصد خرید و فروش آن‌‌ها را نداشته باشید، از آن‌جایی که فقط در فضای دیجیتالی قادر به مشاهده آن‌ها هستید، جمع‌آوری کلکسیونی از NFTها احتمالا کار بیهوده‌ای به‌نظر می‌رسد.
انسان‌ها از صاحب آیتم خاص و یگانه‌ای بودن، لذت می‌برند و از آن‌جایی که از طریق NFT‌ها شما می‌توانید به‌صورت رسمی تنها مالک یک آیتم باشید، احساس قدرت می‌کنید.
حالا از آن‌جایی که تمامی آیتم‌های تحت مالکیت شما خاص هستند و توسط سیستم امنیتی قدرتمند تایید می‌شود، می‌توانیم متوجه شویم که چگونه جمع‌آوری NFT همان حس لذت و قدرتی را برای این افراد به‌وجود می‌آورد که جمع‌آوری آیتم‌های فیزیکی القا می‌کند.

4.سرمایه‌گذاری

فقط تولیدکنندگان و خالقان آثار دیجیتالی نیستند که قادر به درآمدزایی از طریق NFTها هستند. از آن‌جایی که این آثار قابل خرید و فروش هستند، قیمت معینی دارند.
دقیقا مانند بازار بورس یا سهام قیمت این NFTها می‌تواند کاهش یا افزایش داشته باشد. همین موضوع به همراه امنیت بالا و سادگی بستن قرارداد، این بازار به یکی از بهترین مکان‌ها برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند. به‌طور مثال، NFT با عنوان Crypto PunkFace که اصالتا با قیمتی پایین‌تر از 30 دلار خریداری شد، حالا با قیمت 11.7 میلیون دلاری به‌فروش می‌رسد.

5.گردهم‌آیی

درنظر ما، یکی از دلایلی که مردم را به خرید NFTها مشتاق می‌کند، احساس تعلق داشتن است. انسان‌ها به عنوان موجوداتی اجتماعی که نیاز به تعامل با دیگر افراد دارند، به‌صورت غریزی می‌خواهند در گروه‌ها و جوامع مختلف مورد قبول واقع شوند. NFTها دقیقا چنین فضایی را فراهم می‌کنند.
به‌طور مثال مجمموعه از NFTها با عنوان Bored Ape Yatcht Club وجود دارد که از 10,000 توکن غیرقابل تعویض تشکیل شده و هرکدام از آن‌ها تصویر خاصی از یک بوزینه با شمایل و لباس‌های مختلف هستند. ارزان‌ترین تصویر این مجموعه همین الان با قیمت 200,000 دلار به فروش می‌رسد.
حالا، افرادی که این NFTها را در اختیار دارند، هرجایی که بتوانند این موضوع را مطرح می‌کنند، به‌گونه‌ای انگار عضوی از دسته یا گروه خاصی از افراد هستند. همین جریان به همراه حس مالکیت و قدرت، افراد را به خرید NFTها مشتاق می‌کند.

معایب NFT

از این‌جا، درباره مضراتی که NFTها به همراه داشته‌اند صحبت خواهیم کرد. مادامی که درنگاهی کلی، NFTها قطعه‌ای بی‌ضرر از دنیای دیجیتالی مدرن به‌نظر می‌رسند، بسیاری از متخصصان درباره مسیری که این فناوری در پیش گرفته‌ است، ابراز نگرانی می‌کنند. دلیل این نگرانی‌ها چیست و چه‌چیزهایی باید درباره وجهه منفیNFTها بدانید را در ادامه با جزئیات توضیح خواهیم داد.

1.مالکیت

برای شروع بحث، ابتدا باید بگویم NFTها چیزی نیستند که بسیاری از افراد باور دارند. موضوع این است، مادامی که شما مالکیت یک اثر را در اختیار دارید، همچنان مالک آن نیستید. بگذارید بیشتر توضیح دهیم.
مثلا اگر شما یک NFT خریداری کرده باشید، قادر به استفاده از آن برای درآمدزایی خارج از فضای بلاک‌چین نخواهید بود، یعنی به‌طور مثال قادر به چاپ آن برروی تیشرت و فروش آن تیشرت‌ها نیستید. مالکیت شما فقط از طریق یک پلتفرم مشخص اثبات شده و خارج از آن شما حقوقی در قبال اثری که خریداری کرده‌اید نخواهید داشت.

2.طمع

گفتیم NFTها راهی برای هنرمندان دیجیتالی ساخته‌اند تا راحت‌تر آثار خود را به فروش برسانند و از طریق هنر خود درآمد داشته باشند اما الانه، آثاری هنری که در این فضا مشاهده می‌کنیم، کار هنرمندانی نیستند که تمام روح و خلاقیت خود را برای خلق آن‌ها صرف می‌کنند، بلکه خالق این آثار افرادی هستند که فقط به‌دنبال راهی سریع برای رسیدن به پول می‌باشند.
مجموعه Lazy Lion را در نظر بگیرید، هنگامی که این مجموعه را مشاهده می‌کنید متوجه شباهت بسیاری از اجزای چهره در بسیاری از آن‌ها می‌شوید. چرا این اتفاق می‌افتد؟
چون مجموعه Lazy Lion کار دست یک هنرمند خلاق نیست، بلکه فردی پول‌پرست با طراحی چند عضو صورت و استفاده از کد کامپیوتری ساده، 10,000 آواتار خاص خلق کرده است. هیچ خلاقیت یا روحی در این سیستم وجود ندارد، تنها سوال این است که چگونه از این ترند برای درآمدزایی استفاده کنیم؟
کثیف‌ترین فرم این موضوع، زمانی خودش را نشان داد که در اکانت توئیتر استن‌لی، پستی قرار گرفت که مجموعه‌ای NFT را تبلیغ می‌کرد. Stan Lee، بنیان‌گذار Marvel و خالق شخصیت‌هایی مثل Spider-MAN و Hulk، در سال 2018 جان خود را از دست داد، حالا با افرادی که در جایگاه او قرار گرفته‌اند سعی می‌کنند از طریق ادعاهایی مثل: استن‌لی همیشه از تکنولوژی‌های جدید حمایت می‌کرد و اگر زنده بود همین را می‌خواست؛ NFTهای بسیار گران‌قیمتی را به طرفداران بفروشند.

3.آسیب‌های طبیعی

احتمالا می‌دانید که دربازار ارزهای مجازی یا رمزارزها، واحدهای زیادی برای به‌دست آوردن یا خرید کردن وجود دارند. Bitcoin و Dodge Coin آشناترین آن‌ها در میان مردم عام می‌باشند اما رمزارز اصلی که خرید و فروش NFTها از طریق آن صورت می‌گیرد، Ethereum نام دارد. اتریوم برای طبیعت و محیط زندگی ما، مضر است. شاید بپرسید یک رمز ارز که به‌صورت کاملا مجازی کاربرد دارد چگونه می‌تواند برای محیط زیست مضر باشد؟
اتریوم برای حفظ امنیت خود از مکانیزمی به نام Proof of Work استفاده می‌کند که اصلی‌ترین دلیل امنیت بالای بازار NFTها می‌باشد. مشکل آن‌جایی شروع می‌شود که این‌گونه سیستم امنیتی به کامپیوترهای زیادی در سراسر دنیا نیاز داد که به‌صورت دائمی قدرت خود را به آن بدهند که انرژی زیادی مصرف می‌کنند.

4. کمبود مجازی

جدا از مباحث قبلی، مبحث ریشه‌ای تری درباره NFTها وجود دارد. همان‌طور که متوجه شده‌اید، NFTها در واقع برای یک اثر کمبود مجازی ایجاد می‌کنند، یعنی آیتمی که می‌تواند در تعداد بالا با قیمتی پایین یا راگیان وجود داشته باشد را به یک توکن مالکیت محدود می‌کند تا به‌طبع تقاضا و نتیجتا قیمت آن افزایش شدیدی پیدا کند.
پیش‌تر گفتیم اگر از قرار گرفتن در این سیستم و مالکیت داشتن بر این‌گونه آیتم‌ها و جمع‌آوری کلکسیون لذت می‌برید مشکل خاصی در خرید آن‌ها وجود ندارد، اما باید این موضوع را درنظر بگیرید که NFTها هیچ‌گاه مانند یک آیتم فیزیکی نخواهند بود. برای مثال، کمپانی بازی‌سازی Ubisoft به‌تازگی Ubisoft Quartz را معرفی کرد که به بازیکنان قول به‌دست‌آوری NFT از طریق بازی کردن را می‌دهد.
در این مرحله دو احتمال وجود دارد: یک این‌که یوبیسافت تعداد بالایی از یک اسلحه یا لباس درون بازی با استفاده از کدگذاری دقیقا مانند Lazy Lion تولید می‌کند که فقط در جزئیات خیلی خیلی ریز تفاوت دارند (چون NFTها نمی‌توانند کاملا مشابه باشند( یا دوم این‌که یوبی‌سافت واقعا تدلد محدودی NFT تولید می‌کند تا بازیکنان برای به‌دست آوردن آنان مجبور به بازی‌کردن برای مدت‌ زمان‌های بسیار طولانی باشند.
هردوی این روش‌ها بسیار غیر اخلاقی هستند چرا که در روش اول یوبی‌سافت می‌تواند از هربار خرید و فروش این NFTهای فراوان سود ببرد و در روش دوم هم کمبود مجازی ایجاد کرده، تا بازیکنان را مجبور به بازی کردن برای هدفی کند که تنها تعداد محدودی از بازیکنان قادر به دسترسی به آن خواهند بود.

5.فعالیت غیرقانونی

تا به این‌جای کار از امنیت خرید و فروش NFTها گفتیم و در این بخش نیز قرار نیست حرف‌های خود را نقض کنیم.
فعالیت غیرقانونی در این پلتفرم به معنای کلاه‌برداری از شما نیست. قضیه این است؛ در بازار NFTها، به ازای هر اثر هنری که از یک آرتیست واقعی می‌بینید، 10 اثر وجود دارد که توسط کسانی خلق شده‌اند که در طول زندگی خود هیچ فعالیت هنری نداشته‌اند. کاری که چنین افرادی انجام می‌دهند این است: آن‌ها یک اثر هنری که قبلا شامل کپی‌رایت شده است را برمی‌دارند، تغییرات کوچکی برروی آن اعمال می‌کنند و به‌عنوان اثری جداگانه به‌فروش می‌رسانند.
شاید حتی به‌گونه‌ای آن اثر را پیکسلی کنند که در دسته‌بندی هنرهای Retro قرار بگیرد. مثلا، شما می‌توانید مجموعه‌ای از قهرمانان Marvel را پیدا کنید که فقط یکی از آن‌ها به قیمتی سه میلیون دلاری دارد، اما خود Marvel این NFTها را خلق نکرده است.
این محصولات به‌صورت رسمی لایسنس نشده‌اند. یعنی اگر شما تصمیم به خرید یکی از این NFTهای لایسنس‌ نشده بگیرید، نه تنها کاملا جیب‌های خود را خالی می‌کنید، بلکه به‌صورت همزمان قوانین کپی‌رایت را نیز نقض کرده‌اید.

پوریا یعقوبی