گوشی هوشمند موبایل قابلیت‌ها و امکانات مختلفی دردسترس قرار می‌دهد و کاربر در این دستگاه علاوه‌بر تماس و مکالمه با دیگران، با ورود به شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها به اطلاعات نامحدودی دسترسی پیدا می‌کند. این وسیله با چنین کارکرد و قابلیت‌های متنوعی که در اختیار کاربر قرار می‌دهد اعتیادآور است و اگر کاربر نتواند به‌صورت مدیریت شده از این وسیله‌ی ارتباطی استفاده کند، به‌طور قطع به عوارض آن مبتلا خواهد شد. عوارض این اعتیاد اگر برای بزرگسالان زیاد باشد این عوارض برای کودکان و نوجوانان خیلی زیادتر است. ممکن است که کودکان به‌طور خواسته و ناخواسته وارد سایت نامرتبط شوند و مطالب آن‌ها با سن و سال آن‌ها مناسب نباشد. اگر کودکان از گوشی‌های تلفن همراه به‌صورت مداوم استفاده کنند به‌همین نسبت با عوارض و زیان آن مواجه می‌شوند.
معایب گوشی هوشمند برای کودکان
هرچند گوشی‌های هوشمند باعث سرگرمی کودکان می‌شوند و والدین می‌توانند مدتی آنان را سرگرم کنند اما این استفاده می‌تواند روزبه‌روز بیشتر شود و هرچه این مدت افزایش یابد دامنه‌ی این ضرر و زیان‌ها نیز افزایش می‌یابد. 6 ضرر و زیان مهم گوشی هوشمند برای کودکان و تأثیرات منفی استفاده‌ی مداوم از آن به شرح زیر است:
1: کاهش میزان توجه
اولین زیان استفاده مستمر کودکان از گوشی هوشمند، کاهش میزان توجه آنان است. استفاده‌ی مستمر و طولانی مدت از گوشی‌های هوشمند باعث حواس‌پرتی کودکان و بروز اختلالاتی در توانایی تمرکز آن‌ها می‌شود. کودکانی که از گوشی‌های هوشمند بیشتر استفاده می‌کنند، تمرکز کافی ندارند و سطح توجه در آن‌ها پایین خواهد بود. در نتیجه با اختلالات یادگیری روبه‌رو می‌شوند که کاهش موفقیت‌های تحصیلی از آثار و پیامدهای این اختلالات است. علت بروز این مشکلات، استفاده‌ی بیش‌از حد از گوشی‌های هوشمند است. اما استفاده‌ی درست و به اندازه و مدیریت شده از این گوشی‌ها نه تنها هیچ زیانی متوجه کودکان نمی‌شود بلکه مزایایی نیز به‌همراه دارد.
2:کاهش تعاملات و ارتباطات اجتماعی
موضوع دوم، کاهش تعاملات و ارتباطات کودکان به‌خاطر استفاده مستمر از گوشی تلفن همراه است. کودکی که بیشتر وقت خود را صرف استفاده از قابلیت‌های گوشی هوشمند می‌کند زمان کم‌تری برای سایر امور زندگی صرف خواهد کرد. برای مثال زیان استفاده مستمر از گوشی هوشمند برای کودکان و تأثیرات منفی آن بر مهارت‌های اجتماعی در کاهش یا قطع ارتباط کودکان با زندگی واقعی دیده می‌شود. در این حالت تمام وقت کودک به گوشی هوشمند و بازی‌های آن اختصاص دارد. کودکانی که با محیط زندگی خودشان ارتباط برقرار نمی‌کنند و با افراد حاضر در این محیط تعامل ندارند، تلاش می‌کنند پاسخ همه‌ی نیازهای اجتماعی خودشان را در فضای مجازی به‌دست آورند. عناوین فضای مجازی، هیچ اهمیت و نقشی در زندگی واقعی کودکان ندارند. آنان باید مهارت‌هایی مثل رفتار محترمانه، رفتار محبت‌آمیز، مشارکت و ارتباط، جایگزین این عناوین کنند. کودکان با برخورداری از این مهارت‌ها می‌توانند احترام واقعی را کسب نمایند. این‌که کودکان اهمیت این مهارت‌ها را بهتر درک نمایند، راهنمایی و تشویق والدین بسیار مؤثر است.
3: بروز احساسات ناسالم
ایجاد احساسات ناسالم به عنوان سومین زیان استفاده مستمر کودکان از گوشی هوشمند مورد توجه است. معمولا کودکان نسبت به بزرگسالان تخیل قوی‌تری دارند و به‌خاطر محتوایی که با آن مواجه می‌شوند، آسیب‌پذیرتر نشان می‌دهند. برای کودکانی که قادر نیستند تفاوت میان عناصر واقعی و خیالی را درک نمایند، اجرای یک بازی ترسناک می‌تواند نتایج ناخوشایندی برای آنان درپی داشته باشد. این نتایج ناخوشایند در قالب ترس از تنهایی، کابوس دیدن و ترس از تنها رفتن به سرویس بهداشتی بروز پیدا می‌کند. علاوه‌بر این، یک بازی خشونت‌آمیز می‌تواند این کودکان را به کودکانی پرخاشگر تبدیل نماید. والدین باید بازی‌هایی با محتوای مناسب برای کودکان در نظر بگیرند تا از بروز احساسات ناسالم در آنان پیشگیری نمایند.
4: بروز مشکلاتی برای سلامتی جسمانی
بروز مشکلاتی برای سلامت جسمانی کودکان چهارمین زیانی است که کودکان به‌خاطر استفاده مستمر از گوشی به آن مبتلا می‌شوند. تأثیرات منفی و زیان استفاده‌ی مستمر از گوشی هوشمند برای کودکان به بروز اختلالات روحی و روانی محدود نمی‌شود و تاثیرات منفی جسمانی نیز دارد. تماشای بیش‌از حد صفحه‌ی گوشی و نشستن طولانی مدت در حالت اشتباه، می‌تواند منجر به بروز برخی از مشکلات جسمانی شود. اختلالات بینایی، درد در ناحیه‌ی گردن، اختلالات سیستم اسکلتی، عضلانی و بی‌حسی دست، بازو و انگشتان از جمله این مشکلات است. کودکان با توجه به سن خود برای رشد بهتر عضلاتشان به برخی از فعالیت‌های جسمانی از جمله دویدن، پیاده‌روی و پریدن نیاز دارند. کودکانی که خود را سرگرم گوشی‌های هوشمند می‌کنند، از بازی‌های فعال و واقعی محروم می‌شوند؛ بازی‌های پر جنب‌وجوشی که باعث رشد بهتر کودکان می‌شوند. بنابراین، یکی دیگر از تأثیرات منفی استفاده‌ی مستمر از گوشی‌های هوشمند، پیشگیری از رشد جسمانی مطلوب است. علاوه‌بر این، این دسته از کودکان نمی‌توانند کالری کافی را بسوزانند و به‌همین خاطر، بیشتر در معرض ابتلا به چاقی قرار دارند. تأثیرات منفی استفاده‌ی مستمر از گوشی‌های هوشمند بر سلامت جسمانی کودکان، یکی از موارد غیرقابل انکار است بنابراین والدین باید بیشتر مراقب باشند و تلاش نمایند این تأثیرات منفی را به حداقل برسانند.
5: کاهش زمان و کیفیت خواب
پنجمین عامل عارضه استفاده مستمر از گوشی همراه، کاهش زمان و کیفیت خواب کودکان است. کودکان نیز می‌توانند مانند برخی از بزرگسالان از اختلالات خواب رنج ببرند. مراقبت از کودکان در موقع استفاده از گوشی‌های هوشمند، به نظارت بر کاری که انجام می‌دهند و فضاهایی که مراجعه می‌کنند محدود نمی‌شود بلکه باید مدت‌زمان استفاده‌ی آن‌ها را نیز نظارت و مدیریت کرد. چنان‌چه به کودکان درخصوص استفاده از گوشی‌های هوشمند آزادی عمل داده شود، معمولا نتیجه‌ای غیر از اعتیاد آن‌ها ندارد. آن‌ها به‌سادگی قادر خواهند بود به برنامه‌ها و بازی‌های دلخواه خودشان اعتیاد پیدا کنند. مهم‌ترین تأثیر منفی استفاده‌ی مستمر از گوشی‌های هوشمند، ایجاد اختلالات خواب به‌خصوص کاهش زمان و کیفیت خواب در کودکان است. یکی از دلایل اهمیت این موضوع، تأثیر منفی آن بر سلامتی کودکان و دیگر فعالیت‌های روزمره‌ی آن‌ها از جمله تحصیل است. موقع و زمان خواب مشخص، موضوع مهمی است که والدین باید با تذکر و تشویق، نظم آن را حفظ نمایند.
6: آزار و اذیت اینترنتی، سوء استفاده و خطرات امنیتی
در بین معایب گوشی‌های هوشمند بر کودکان، تهدیدات پنهانی نیز وجود دارند که به استفاده‌ی زیاد و افراطی از این گوشی‌ها مربوط نمی‌شوند. مسئله‌ای که آگاهی از تهدید‌های خارجی آن مهم است، اتصال به اینترنت می‌باشد. به زبان ساده اتصال به اینترنت یعنی دسترسی به اطلاعات و داده‌های بی‌نهایت است که خیلی از این اطلاعات ممکن است که برای سنین کودکی و نوجوانی مناسب نباشد. کودکان نه تنها از روی کنجکاوی وارد فضای مجازی می‌شوند بلکه برای برخی از فعالیت‌های دلخواه آن‌ها، اتصال به اینترنت لازم است. بازی‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند عامل مخاطراتی باشند که کودکان را در معرض اذیت و آزار قرار دهند. برخی افراد با انگیزه‌های نادرستی در فضای مجازی حضور دارند. احتمال دارد این افراد ناباب برای سوء‌‌استفاده یا کلاهبرداری با کودکان ارتباط برقرار نمایند. برای مثال افراد کلاهبردار در تلاش هستند از سادگی کودکان سوء استفاده کنند و اطلاعات شخصی کودک یا خانواده‌ی او را به سرقت ببرند.
مزیت گوشی هوشمند برای کودکان
استفاده از گوشی هوشمند همواره با تهدید و زیان و ضرر همراه نیست بلکه در خیلی از موارد نیز می‌تواند مزیت محسوب شود و کودکان از این وسیله به موضوعات آموزشی، علمی، سبک زندگی و آموزش مهارت‌های مختلف دسترسی پیدا کنند. تنها موضوعی که باید در خصوص گوشی‌های هوشمند و استفاده کودکان از این دستگاه اشاره کرد، این است که کاملا کنترل شده و تحت نظر باشد. 5 مزیت گوشی هوشمند برای کودکان از جمله افزایش بهره‌ی هوشی به شرح زیر است:
1: افزایش بهره‌ی هوشی
تحقیقات نشان می‌دهد که نمرات ضریب هوشی نسل کنونی بالاتر از نسل پیشین است. در این خصوص دانشگاه آمریکایی کرنل، در 9 مدرسه با نژادها و گروه‌های اجتماعی مختلف، تحقیقات علمی در خصوص بهره‌ی هوشی کودکان انجام داد. براساس این مطالعه که حدودا روی 9 هزار دانش‌آموز صورت گرفته است، نمرات ضریب هوشی نسل امروز بالاتر از نسل پیشین است. البته کارشناسان این تأثیر را به‌طور مستقیم به تکنولوژی نسبت می‌دهند. افزایش شمار محصولات تکنولوژیکی در زندگی کودکان سبب شده که استفاده از این ابزارها به عنوان تمرینی برای رفع مشکلات پیچیده‌تر در دسترس کودکان قرار گیرد. تأثیرات مثبت تکنولوژی در رشد کودک مانند افزایش ضریب هوشی و بهبود مهارت‌های یادگیری، تنها بعضی از مزیت‌هایی است که با استفاده‌ی صحیح از تکنولوژی، حاصل می‌شود. البته بهره‌مندی از همه‌ی این مزیت‌ها با استفاده‌ی آگاهانه از تکنولوژی ممکن خواهد شد. موضوع دیگر این‌که تحریک بیش‌از حد مغز کودکان با ابزارهای جدید، باعث حواس‌پرتی می‌شود. البته والدین باید همواره نسبت به استفاده مطمئن و ایمن کودکان از اینترنت اطمینان حاصل کنند. در مجموع اگر استفاده‌ی روزانه از وسایل جدید، تحت کنترل والدین همراه باشد، استفاده از تکنولوژی به کودکان توصیه می‌شود. در غیر این صورت می‌تواند زیان‌آور باشد.
2: رشد مهارت‌های ذهنی با مطالب آموزشی
مزیت دوم استفاده از گوشی هوشمند برای کودکان رشد مهارت‌های ذهنی با ارائه‌ی مطالب آموزشی است. تأثیرات مثبت تکنولوژی بر آموزش اوایل سال‌های کودکی می‌تواند برای رشد آن‌ها بسیار مفید و سودمند باشد. مطالب آموزشی جدید مثل بازی‌ها و همچنین برنامه‌هایی که مهارت‌های شناختی را ارتقاء و بهبود می‌بخشند، از جمله این مزایا به حساب می‌آیند. اکنون بازی‌های حافظه و بصری به‌راحتی در دسترس کودکان قرار دارد و ممکن است استفاده از این بازی‌ها مخاطراتی برای آنان داشته باشد. بنابراین استفاده‌ی ایمن از اینترنت برای کودکان می‌تواند با استفاده از برنامه‌های مناسب، کاملا مفید و مطلوب باشد و مهارت‌ها و توانایی‌های مغزی آن‌ها را افزایش دهد. اکنون با وجود گسترش فناوری، برنامه‌های مرتبط با آموزش زبان‌های خارجی، برنامه‌هایی درباره‌ی جامعه و اخلاق، عملیات ریاضی و برنامه‌های گیمیفیکیشن ( بازی‌سازی )، دردسترس کودکان قرار دارند. در این خصوص نظارت والدین در برنامه‌های انتخاب شده برای کودکان، نقش مهمی دارد. نکته‌ی مهم این است که کودکان خطرات احتمالی این برنامه‌ها را نمی‌شناسند. آنان برای شناخت مفید یا مضر بودن نرم‌افزارها و بازی‌ها باید راهنمایی شوند تا از تأثیرات مثبت تکنولوژی استفاده کنند.
3: تقویت مهارت یادگیری
آموزش شیوه‌ی یادگیری یک مهارت بسیار مهم محسوب می‌شود که به عنوان مزیت سوم برای استفاده از گوشی هوشمند مطرح است. اکنون به کمک اینترنت، کتاب‌خانه‌ای با تعداد زیاد کتاب در زمینه‌های مختلف در هر خانه‌ای وجود دارد. حالا کودکان قادر هستند در خصوص موضوعاتی که پرسش و ابهام دارند یا درباره‌ی آن کنجکاو هستند، به‌آسانی تحقیق نمایند. بنابراین همواره در حال یادگیری می‌باشند و تحقیق و آموزش، بخشی از زندگی روزمره‌ی آن‌ها می‌شود.
4: مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله مزیت چهارم استفاده کودکان از گوشی هوشمند است. اکنون برنامه‌ها و بازی‌های بسیار مفیدی برای بچه‌ها تولید شده است که خلاقیت آنان را ارتقاء می‌بخشند. باید بگوییم خوب یا بد بودن فناوری به شیوه‌ی استفاده و میزان استفاده از فناوری وابسته است. کودکان نوآور و خلاق باید با جهان در حال تغییر، سازگاری پیدا کنند. آنان راحت‌تر می‌توانند روش‌های جدید برای مشکلات خود پیدا کنند. افزایش مهارت‌های حل مسئله در دوران کودکی به آن‌ها امکان می‌دهد که در زندگی آینده‌ی خود، راحت‌تر از موانع عبور کنند.
5: کنترل بچه‌ها در شرایط اضطراری
برخی اوقات تکنولوژی برای کودکان می‌تواند یک نجات‌دهنده به حساب آید. فرزندان باید در مواقع اضطراری حتی اگر سن کافی برای استفاده از موبایل ندارند، قادر باشند با شما تماس برقرار نمایند. برای رفع این نیاز استفاده از دستگاه‌های ارتباطی ساده مثل ساعت‌های هوشمند، یکی از راهکارها سالم به حساب می‌آید. ساعت‌های هوشمند قابلیت‌های مختلفی دارند و می‌توانند هدیه‌ی خوب برای بچه‌ها باشند. برای مثال می‌توانید شماره‌هایی را در این ساعت‌ها ذخیره نمایند که فرزندتان بتواند در شرایط ویژه با شما تماس حاصل کند. علاوه‌بر این قادر خواهید بود خطر برقراری ارتباط کودک با افرادی را که نمی‌شناسد، از بین ببرید.
جمع‌بندی
در مجموع فناوری برای هم کودکان و هم بزرگسالان می‌تواند جنبه‌های مثبت و منفی فراوانی داشته باشد. اگر از این تکنولوژی به درستی استفاده کنیم به یک ابزار مثبت تبدیل می‌شود در غیر این صورت ممکن است از آن زیان ببینیم. بنابراین خوب و بد بودن فناوری کاملا به شیوه‌ی استفاده ما از این ابزارها بر می‌گردد. کودکان چنان‌چه تحت نظارت والدین به فناوری و ابزارهای مرتبط با آن دسترسی داشته باشند، می‌توانند از مزیت‌های متعدد آن استفاده کنند و از آسیب‌های آن دور بمانند. با کنترل کودکان قادر خواهید بود نقاط منفی استفاده از گوشی‌های هوشمند را کاهش دهید و به رشد و پرورش تفکر آنان کمک کنید.
علی حبیبی
خبر قبلی
خبر بعدی
شما هم می‌توانید در مورد این کالا نظر بدهید
برای ثبت نظرات، نقد و بررسی شما لازم است ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
افزودن نظر جدید